Quy trình ra phán quyết trọng tài thương mại tuân theo các bước cụ thể và thời hạn nghiêm ngặt. Sau khi kết thúc phiên điều trần, hội đồng trọng tài sẽ thảo luận nội bộ để đưa ra quyết định. Phán quyết phải được ban hành trong thời hạn luật định, thường là 30 ngày kể từ ngày kết thúc phiên họp cuối cùng.

Các bên tranh chấp có quyền đóng góp ý kiến và cung cấp chứng cứ trong quá trình tố tụng. Hội đồng trọng tài có trách nhiệm xem xét toàn diện vụ việc và đưa ra phán quyết công bằng, khách quan dựa trên pháp luật áp dụng.

Công nhận và thi hành phán quyết trọng tài thương mại là bước quan trọng để đảm bảo hiệu lực thực tế của quyết định. Tại Việt Nam, phán quyết trọng tài trong nước được tự động công nhận và thi hành. Đối với phán quyết nước ngoài, cần có quyết định công nhận của Tòa án Việt Nam.

Quá trình thi hành có thể gặp khó khăn nếu bên thua kiện không tự nguyện thực hiện. Trong trường hợp này, bên thắng kiện có thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự áp dụng biện pháp cưỡng chế. Thời hiệu yêu cầu thi hành thường là 5 năm kể từ ngày phán quyết có hiệu lực.

Phán quyết trọng tài thương mại có nhiều ưu điểm so với bản án tòa án. Nó thường nhanh chóng, linh hoạt và bảo mật hơn. Các bên có quyền lựa chọn trọng tài viên chuyên môn phù hợp với tranh chấp. Tuy nhiên, phán quyết trọng tài cũng có một số nhược điểm như chi phí có thể cao hơn và khó khăn trong việc kháng cáo.

Lựa chọn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thích hợp cho các vụ việc phức tạp, đòi hỏi chuyên môn cao hoặc cần bảo mật. Đây cũng là phương thức phổ biến trong thương mại quốc tế do tính linh hoạt và khả năng thực thi trên phạm vi toàn cầu.

Phán quyết trọng tài được áp dụng trong nhiều lĩnh vực đặc thù của thương mại. Trong lĩnh vực đầu tư quốc tế, trọng tài đầu tư giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư. Đối với sở hữu trí tuệ, trọng tài giúp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ một cách hiệu quả và bảo mật.

Trong lĩnh vực xây dựng, phán quyết trọng tài giải quyết các tranh chấp phức tạp về hợp đồng và chất lượng công trình. Đối với hàng hải, trọng tài là phương thức phổ biến để giải quyết tranh chấp về vận chuyển và bảo hiểm hàng hải. Gần đây, trọng tài trực tuyến (ODR) ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử.

Phán quyết trọng tài có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều lĩnh vực pháp luật khác. Trong lĩnh vực hợp đồng, trọng tài giải quyết các tranh chấp về thực hiện hợp đồng, vi phạm nghĩa vụ và bồi thường thiệt hại. Đối với luật cạnh tranh, trọng tài có thể xem xét các vấn đề liên quan đến hành vi chống cạnh tranh và thỏa thuận hạn chế cạnh tranh.

Trong trường hợp phá sản, phán quyết trọng tài cần xem xét đến quy định đặc biệt về tạm dừng tố tụng. Liên quan đến đầu tư, trọng tài đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Đối với sở hữu trí tuệ, trọng tài giải quyết các tranh chấp về bản quyền, nhãn hiệu và sáng chế một cách chuyên biệt và bảo mật.

Phán quyết trọng tài thương mại đã khẳng định vai trò không thể thiếu trong việc giải quyết tranh chấp kinh doanh hiện đại, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các bên tham gia.